Sự phát triển của các khu đô thị thông minh và già hóa dân số tạo “đất dụng võ” cho công nghệ nhận diện hành vi bất thường, theo CEO Asilla Nguyễn Thanh Hải.
Việc ứng dụng AI trong để giải quyết các bài toán về nguồn nhân lực, an ninh, y tế đang được một số doanh nghiệp trên thế giới và tại Việt Nam quan tâm. Theo thống kê của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, đến năm 2036, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số già, chuyển từ xã hội "già hóa" sang xã hội "già". Do đó, để giải quyết bài toán dân số, nhiều sản phẩm ứng dụng AI, trong đó, có công nghệ nhận diện hành vi bất thường vẫn còn thị trường tiềm năng để khai thác.
Trả lời VnExpress, ông Nguyễn Thanh Hải – CEO Asilla Việt Nam, công ty phát triển trí tuệ nhân tạo phát hiện hành vi bất thường tại Việt Nam và Nhật Bản đưa ra một số nhận định về tiềm năng và dự đoán các xu hướng của thị trường.
- Hiện tại, đa số công nghệ nhận diện đều chú trọng đến nhận diện khuôn mặt, tại sao ông lại hướng sản phẩm của mình vào một phân khúc mới là nhận diện hành vi?
- Công nghệ nhận diện khuôn mặt trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Trong thời gian đầu, công ty chúng tôi cũng nghiên cứu các sản phẩm tương tự nhưng nhận thấy ít có khả năng cạnh tranh, đặc biệt khi có các ông lớn với lượng dữ liệu khổng lồ gia nhập thị trường.
Do đó, Asilla quyết định khai thác thị trường ngách, giải quyết bài toán từ camera an ninh nhận diện hành vi của con người. Cụ thể, bằng việc cài đặt phần mềm vào máy chủ, khi có các hành vi bất thường xảy ra như ngã, đập phá, đánh nhau, đi loạng choạng hay lảng vảng một chỗ, cảnh báo nhanh sẽ được gửi tới người dùng, giúp phát hiện hành vi nguy hiểm để có các biện pháp xử lý kịp thời.
Ngoài những hành vi đã được định nghĩa sẵn, điểm đặc biệt của thuật toán của Asilla còn có khả năng tự học từ môi trường bình thường, từ đó đưa ra cảnh báo đối với những hành vi khác với bình thường, không cần phải dạy trước máy tính hành vi đó trông như thế nào.
Những tính năng này của AI có thể tăng cường an ninh tại các tòa nhà, khu dân cư, không gian công cộng, giúp đối phó kịp thời với nguy hiểm mà không cần phải tới nhiều nhân sự theo dõi.
- Ông đánh giá như thế nào về tiềm năng của công nghệ nhận diện hành vi bất thường tại thị trường Việt Nam?
- Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) nhận định, Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Theo UNFPA, những người từ 60 tuổi trở lên chiếm 11,9% tổng dân số vào năm 2019 và đến năm 2050, con số này sẽ tăng lên hơn 25%. Đến năm 2036, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số già, chuyển từ xã hội "già hóa" sang xã hội "già".
Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh trên thế giới, do đó, việc thiếu hụt nhân sự trong ngành giám sát an ninh ở Việt Nam có thể sẽ xảy ra trong tương lai giống như Nhật Bản. Dù cho có lượng nhân lực dồi dào và nhân công rẻ, việc theo dõi camera 24/7 là điều rất khó có thể thực hiện được. Điều này tạo ra "đất dụng võ" cho AI phát hiện hành vi bất thường.
Bên cạnh đó, nhu cầu về an ninh càng ngày càng tăng, từ các trung tâm thương mại đến khu dân cư, nên nhu cầu nhận diện hành vi bất thường sẽ rất tiềm năng.
- Thách thức trong việc triển khai công nghệ này tại Việt Nam là gì, thưa ông?
Không chỉ riêng tại Việt Nam, ở các quốc gia phát triển, công nghệ nhận diện hành vi bất thường còn khá mới mẻ. Vì không có một hình mẫu nào để nhìn vào, tất cả các bước như thử nghiệm thị trường, giải quyết các vấn đề của khách hàng, phát triển sản phẩm, chúng tôi đều phải tự mò mẫm.
Ngoài ra, việc tạo dựng niềm tin và duy trì sự gắn bó cho chính các thành viên trong đội ngũ nghiên cứu, sản xuất cũng là một thách thức. Khi giải quyết bài toán về hành vi con người ứng dụng trí tuệ nhân tạo, không chỉ cần có kiến thức về AI, kỹ sư còn phải hiểu sâu về sinh học con người như dáng đi, sự khác biệt giữa các độ tuổi và giới tính.
- Đâu là lợi thế cạnh tranh của Asilla tại thị trường Việt?
- Trước khi triển khai ra mắt sản phẩm tại thị trường Việt Nam, Asilla đã có sẵn lợi thế khi phát triển sản phẩm này thành công tại thị trường Nhật Bản. Việc từng triển khai kinh doanh và có khách hàng sử dụng giúp sản phẩm được cải tiến và hoàn thiện hơn.
Ngoài ra, sản phẩm của Asilla có sự đóng gói mang tính hoàn thiện hơn so với các bên đang trong quá trình nghiên cứu, do đó, người dùng có thể dễ dàng lắp đặt và sử dụng tích hợp với hệ thống camera sẵn có của mình.
Về mặt kỹ thuật, công nghệ của Asilla có thể giải quyết đồng thời nhiều camera, chỉ với 1 server có thể xử lý lên tới 50 camera, điều này giúp hệ thống nhỏ gọn hơn và tối ưu hiệu năng.
Về độ chính xác, với những hành vi bất thường bao gồm ngã, đánh nhau, đập phá, đi loạng choạng, lảng vảng một chỗ hay xâm nhập, độ chính xác của việc nhận diện lên đến hơn 90%. Ngoài tính năng phát hiện hành vi, sản phẩm của Asilla cũng đang hướng tới sự ổn định, hạn chế tối đa việc cảnh báo nhầm để tránh làm phiền và làm mất thời gian của người dùng.
Xây dựng đội ngũ nhân sự chất lượng cao giúp Asilla đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng công nghệ AI.
- Để duy trì lợi thế cạnh tranh, Asilla xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao để nghiên cứu và ứng dụng công nghệ AI như thế nào?
- Để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao về trí tuệ nhân tạo, Asilla lựa chọn Learning on the Job - học tập và phát triển dựa trên thực hành thực tế. Giai đoạn đầu, các thành viên trong nhóm đều không có nền tảng về AI cũng như không được đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Mọi người phải tự học, tự nghiên cứu kết hợp với thực tế để phát triển năng lực cá nhân. Ở Asilla cũng thường xuyên tổ chức các cuộc thi nội bộ về ý tưởng để lựa chọn các ý tưởng khả thi nhất, đưa vào thực tế.
Giai đoạn sau này, công ty chúng tôi bắt đầu hợp tác với các trường đào tạo, các trung tâm nghiên cứu của các đại học lớn tại Nhật Bản, Việt Nam và Ấn Độ để đào tạo nguồn nhân lực cốt lõi hiện tại cũng như tuyển dụng thêm nhân sự chất lượng cao. Bên cạnh đó, mỗi trung tâm cũng có những thế mạnh riêng để phối hợp cùng Asilla nghiên cứu và giải quyết các vấn đề từ thị trường.
Một điểm đặc biệt tại Asilla là những người trẻ luôn được trao cơ hội để phát triển, chỉ cần các bạn không ngại đối mặt với những khó khăn, thử thách, sẵn sàng đương đầu, sẵn sàng học hỏi. Học từ thực tế là cách để những kỹ sư trẻ có thể trưởng thành nhanh nhất.
Trong năm nay, Asilla cũng mong muốn chào đón thêm khoảng 20 nhân sự chất lượng cao để hoàn thành mục tiêu đưa sản phẩm của Asilla vươn ra thế giới.
- Ông dự đoán như thế nào về tương lai của việc áp dụng công nghệ nhận diện hành vi bất thường tại Việt Nam?
- Dựa trên kết quả khảo sát mà chúng tôi đã thực hiện, việc áp dụng công nghệ nhận diện hành vi bất thường tại Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn do vấn đề về chi phí đầu tư ban đầu còn cao. Tuy nhiên, cùng với tốc độ phát triển nhanh của nền kinh tế Việt Nam, nhiều khu đô thị thông minh đang được đưa vào vận hành và khai thác. Chúng tôi tin rằng điều đó sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn cho những sản phẩm ứng dụng AI như công nghệ nhận diện hành vi. Bên cạnh giám sát an ninh, một số lĩnh vực khác như y tế hay giải trí cũng sẽ là những lĩnh vực tiềm năng cho công nghệ này.
- Định hướng của Asilla trong tương lai là gì, thưa ông?
- Trong thời gian tới, Asilla sẽ tiếp tục nghiên cứu và phát triển thêm các tính năng mới trong sản phẩm. Cụ thể, sản phẩm của chúng tôi sẽ không chỉ giải quyết các bài toán về an ninh mà còn khai thác các giá trị từ việc dự đoán tâm lý của khách hàng thông qua hành vi, tạo ra dữ liệu giá trị cho các doanh nghiệp trong mảng bán lẻ.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng định hướng phát triển kho dữ liệu về hành vi nhằm đưa ra những dự báo hoàn thiện và chính xác hơn. Một ví dụ điển hình là từ lượng dữ liệu sẵn có, ta hoàn toàn có thể đưa ra dự đoán về hành động của đối tượng trong tương lai gần. Những hành vi nguy hiểm như trộm cắp hay tự tử đều có khả năng được giảm thiểu khi những cảnh báo được gửi tới các cấp quản lý kịp thời.
Để làm được điều này, chúng tôi sẽ bắt tay vào việc "giải toán" ngay từ hôm nay!